پدافند چیست؟

پدافند را می‌توان اقدامات تدافعی دربرابر زور، جنگ و درگیری بین کشورهایی که مخالف و دشمن یکدیگر هستند، دانست. درواقع می‌توان با استفاده از پدافند، اقدامات متجاوزانه دشمن را خلع صلاح کرد. در دنیای ارتباطات و اطلاعات نیز از پدافند غیرعامل در جهان صنعتی که بصورت حملات سایبری و پرتاب ماهواره در جهت جنگ سرد استفاده می‌شود، را می‌توان اشاره کرد.

پدافند به دو دسته تقسیم میشود؛ پدافند عامل و پدافند غیرعامل

پدافند را می‌توان دفاع از عقاید و باورها و ارزشها دربرابر زور و اعمال متجاوزانه دشمن با استفاده ازعواملی غیراز ابزارآلات جنگی نامید. باید بدانیم تمام کشورهای دنیا دارای سازمانی به نام سازمان پدافند غیرعاملی هستند که در این مقاله تنها به دو سه نمونه از انها اشاره می‌کنیم

تفاوت جنگ سخت و جنگ نرم

درواقع پیامدهای جنگ نرم مانند جنگ سخت که از اسلحه و ابزار استفاده می‌شود عینی و بصری نبوده و جنگ نرم اغلب در نفوذ ناهنجاری‌ها  به اندیشه‌های انسانی ورود پیدا می‌کند. جنگ نرم به‌گونه ای برنامه‌ریزی شده که هدف آن نشانه رفتن دیدگاه‌های انسانی است. افکار عمومی یک جامعه با وجود جنگ نرم و توطئه‌های آن به‌راحتی سیر نزولی خود را پیموده و به‌تدریج از ارزشها و باورهای خود فاصله می‌گیرد. این درحالی است که بی‌توجهی به جنگ نرم باعث آسیب‌های اجتماعی بی‌شماری در سطح جامعه می‌شود که جبران آن به‌راحتی امکانپذیر نیست.عملکرد پدافند در برابر جنگ نرم باعث کاهش آسیب‌های فکری افراد جامعه شده و فرایند گسترش جنگ نرم را کاهش می‌دهد

پدافند عامل و غیر عامل

تفاوت پدافند عامل و غیر عامل را در یک عبارت می‌توان این‌گونه تعریف کرد که در پدافند عامل برای دفاع از حقوق، حیثیت و هویت مرز و بوم از سلاح استفاده می‌شود و در پدافند غیرعامل از سلاح استفاده نشده و درحقیقت اینگونه دفاع با اقدامات غیر اسلحه بدون توپ، تانک، بمب و بدون خونریزی انجام می‌شود. پدافند غیرعامل درگذشته با استفاده از ساخت و بناهای دفاعی که در مکان‌های مشخص شده کشور ، تعبیه شده می‌نامیدند و حالا امروزه در دنیای رسانه و شبکه‌های مجازی که از جنگ نرم یاد می‌کنند، مشخصا از ابزارهای فناوری جهت مواجه و جلوگیری کردن از ناهنجاریها و اسیب‌های اندیشه‌ای و نیروی انسانی، برمی‌شمرند که هریک را بطور خلاصه تشریح می‌کنیم.

 پدافند غیرعامل درچین ، فرانسه  و کشورهای دیگر حتی ایران در زمان‌های گذشته با احداث دیوارهایی که به مثابه سد دفاعی از نفوذ و حمله دشمنان جلوگیری می‌کرده، بکار می‌بردند و همچنان این دیوارها به‌نوعی حامی شهروندان آن کشور در جنگ‌های سخت هستند. برای نمونه دیوار چین و یا دیوار ماژینو در فرانسه و یا حتی قلعه‌ها و حصارهایی که از دیرباز در مکان‌های مشخص شده ایران در شهرهایی مانند گرگان، خوی و دامغان و جاهای دیگری تعبیه شده همه به عنوان پدافند غیرعاملی هستند. قبل از ورود دنیای ارتباطات و اینترنت از پدافند غیرعامل بدان شکل یاد می‌کردند اما امروزه با وجود شبکه‌های مجازی تعاریف از پدافند غیرعامل تغییر کرده است.

پدافند غیرعامل و جنگ سرد

تا بدینجا برای تفهیم بیشتر پدافند غیرعاملی با وجود دیوارهایی که مانند سد از حریم کشورها هزاران سال است که نقش محافظ را بر عهده دارند، اشاره کردیم اما اکنون با وجود استفاده از فناوری، شبکه های مجازی و حجم توده برنامه های شبکه های رسانه ای از پدافند غیرعامل تعاریف و استفاده های دیگری به میان می‌آید. استفاده‌های هوشمند که با استفاده از فشردن یک کلیک میتواند موجب انفجار بمب افکن‌ها و جنگ‌های حاصل از آن با پیامدهای ناگوار شود. حملات سایبری و نفوذ در افکار عمومی به واسطه دنیای مجازی نیز از این دسته است.

پدافند غیر عاملی در ایران

سازمان پدافند غیرعامل در ایران در سال ۱۳۸۲ به دستور مقام معظم رهبری پایه گذاری شد ، اکنون وقت آن رسیده که ایران باوجود تحریم‌های پیش‌رو و تهدیداتی ازسوی پدافند غیرعاملی  آمریکا بتواند به این امر دربرابر جنگ سرد نائل شده و از حریم‌هایش هوشمندانه دفاع کند.

پدافند غیرعاملی در آمریکا

در مارس سال ۱۹۴۶ سازمانی جهت پدافند غیرعامل در این کشور پایه گذاری شد. سیاستگذاران وقت تصمیم به گسترش این سازمان نمودند و به‌تدریج جنگ سرد بر سر زبانها افتاد. درواقع پدافند غیرعامل امروزی با وجود فناوری و پیشرفت تکنولوژی در جهانی که فرهنگ، اقتصاد، اجتماع همه و همه صنعتی است، شکل و شمایلی مدرن دارد.

پدافند غیر عاملی در سوئیس

کشور سوئیس یکی‌از بارزترین کشورهایی است که برای دفاع از خود از پدافند غیرعاملی استفاده می کند. سیاستگذاران در این کشور، معتقدند که جنگ صرفا به حملات نظامی ازسوی ارتش محدود نشده، بلکه دفاع بایستی همه جانبه صورت‌پذیرد.

برنامه‌ریزان این کشور کشتارجمعی را بزرگترین تهدید دانسته و همواره درصدد دفاع از هم میهنان خود در برابر جنگ سلاح‌های شیمیایی توسط عوامل هوشمندانه می‌داند. کشور سوئیس با توجه به‌انکه به دور از نزاع‌های سیاسی است اما هدف از پدافند غیرعامل را حفظ حقوق انسانی و ارزشهای وطنی خود دانسته و مرزهای خود را از نفوذ دشمنان احتمالی، مصون نگاه می‌دارد.

پدافند غیر عاملی در انگلستان

دسترسی به اخبار روز جهان به خصوص خاورمیانه برای پدافند غیرعاملی کشور انگلستان بسیار سهل و ساده بوده و درحقیقت پدافند غیرعامل در کشور انگلستان دارای نقش بسزایی در صلح جهانی است بطوریکه قاره اروپا و کشورهای حوزه را برآن داشته تا در حمایت از پدافند غیر عاملی برجام کشور ایران در تلاش باشند. و درواقع از بسیاری مناقشات سیاسی در این رابطه جلوگیری به عمل آورده است . ازسوی دیگر وسعت شبکه‌های ماهواره‌ای آن به اندازه‌ای است که به تمامی امور سیاسی، نظامی و اجتماعی جهان واقف است

نتیجه

نتیجه آنکه جنگ به‌عنوان یک رویداد تاریخی و به‌عنوان یک واقعیت اجتماعی از دیرباز تا کنون وجود داشته و تنها شمایل آن و چگونگی عملکردهای دفاع از آن تغییر یافته است.امید است بتوان با وجود پدافند غیرعامل از درگیری بین کشورهای مخالف کاست و حملات و شلیک هوایی از سوی برخی کشورها به سرزمین‌های بی‌دفاع را خنثی نمود. ارزیابی‌ها نشان داده کشور سوئیس سرآمدترین کشور از میان کشورهای جهان است که توجه ویژه‌ای به پدافند غیرعاملی دارد.پدافند غیرعامل، عنصری است که می‌تواند حافظ مردم در برابر تهدید و مناقشات سیاسی، نظامی و اجتماعی باشد.

گردآورنده : توپ تاپ