سلام در این مطلب از سایت توپ تاپ پاسخ سوالات فراوای که تعدادی از زائران حرم امام رضا دارند و یا شاید با نگاه به حرم نورانی این امام رئوف سوالی برایشان پیش امد میکند با این عنوان:چرا حرم امام رضا یک گلدسته دارد در این تکست بصورت کلی تر صحبت میکنیم و بصورت جامع راجب علت وجود مناره روی حرم ها بحث میکنیم در ادامه همراه باشید

چرا گنبد امام رضا یک گلدسته دارد

Imam Reza is why a finial

در باره گنبد و گلدسته ها اظهار نظرهای زیادی بیان شده است :
1)وجود گلدسته و دو تا یا یکی بودن آن ، ارتباطى به شیعه بودن و یا سنى بودن ندارد. همین الان در میان اهل سنت مساجد فراوانى هست که مساجدشان دو گلدسته دارد و در میان مساجد شیعه هم مساجدى هست که یک گلدسته دارد. در سال 53 هجرى قمرى به دستور معاویه در مصر مسجدى ساختند که داراى چهار گلدسته بود. (مسجد در معمارى ایران، نوشته حسین زمرشیدى، چاپ اول، 1374، ص 156، چاپ رحلى)
در هندوستان مساجد چند مناره اى فراوان است و مساجد بزرگ ترکیه همین الان دو مناره دارند. (معمارى مساجد جهان نوشته امجد، بهومیل پروچاکاز، ترجمه حسین سلطان زاده، ص 59، چاپ اول 3731) مسجد الحرام داراى 9 مناره و مسجد النبى داراى 11 مناره است.
در معمارى مساجد، احداث مناره منفرد تا آخر قرن پنجم مرسوم بود و از قرن ششم به بعد، مناره هاى زوج ساخته شد. (مسجد در معمارى ایران ص 271) در عین حال، در همین قرون اولیه هم گلدسته هاى زوج ساخته مى شد. به این نکته هم توجه داشته باشید که شکل مناره ها و جفت بودن آنها از مختصات معمارى ایرانى است(مسجد در معمارى ایران ص 761) الان در ایران مناره ساختن، براى تزیین است و از نظر معمارى، دو تا بودن زیباتر است. (مسجد در معمارى ایران ص 571) .
2)عده ای گنبد و گلدسته را شاخص هایی بلند برای دید، شکوه سازی و راهنمایی از دور دانسته اند.
3) بعضی دیگر، گنبد و گلدسته را برای قبله یابی می دانند در مکتب تشیع، خط عمود منصف بر خط واصل دو گلدسته را ، تأمین کننده جهت قبله می دانند.
در مکتب معماری اهل تسنن، خط گذرا از گنبد و گلدسته (تک گلدسته)، جهت قبله را معلوم خواهد کرد.
بنا بر این عقیده , گنبد نشانی از هدف، یعنی خداست و گلدسته ها، نشانی از دو یار واقعی خدا، دو آفریده کامل حق، یعنی محمد و علی می باشند. در روایت داریم که پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمود: یا علی! کسی خدا را نشناخت؛ جز من و تو. کسی تو را نشناخت؛ جز خدا و من و کسی مرا نشناخت؛ جز خدا و تو. حال گنبد و گلدسته ، یعنی خدا و محمد و علی کنار هم قرار گرفته اند.
همان گونه که محمد(ص) و علی (ع) در کنار خدا معنا می یابند، گلدسته هم در کنار گنبد معنای گلدسته و دسته گل می گیرد. بدون گنبد، مناری بیش نیست؛ حتی اگر دو عدد باشد. در مذهب تسنن که حساسیت بر روی مولای متقیان علی (ع) دارند تک گلدسته می گذارند؛ یعنی فقط گنبد و یک گلدسته یعنی الله و محمد(ص)

منبع:porseman.org