نظر رهبری در مورد فضای مجازی

تعریف فضای مجازی

فضای مجازی بحث گسترده‌ای دارد و نمی‌توان گفت اینترنت و فضای مجازی در یک معنی و سطح هستند؛ اما می‌شود گفت برای وارد شدن به فضای مجازی باید از اینترنت استفاده کرد. در واقع هرچیزی در اینترنت انجام می‌شود در حقیقت در فضای مجازی اتفاق افتاده نه در جایی که فرد، اشیا یا سرور‌ها در آن قرار دارند. فضای مجازی عمومی بوده و به هر فرد در هر نقطه‌ی جهان اجازه می‌دهد هر اطلاعاتی که می‌خواهد در کمترین زمان بدست آورد. فضای مجازی همچنین باعث کاهش هزینه‌های اقتصادی مثل رفت و آمد اجتماعی شده است. تبادل اطلاعات و تاملی بودن و جذابیت در تنوع از دیگر مزایای فضای مجازی است.
اما فضای مجازی هم مانند هر پدیده‌ی دیگر علاوه بر فواید پیامد‌های منفی نیز دارد که با بالابردی سطح آگاهی و برنامه ریزی می‌توان آن را نیز به نکته‌ی قوت تبدیل کرد.

نظر رهبری در مورد فضای مجازی

حضرت آیت الله خامنه‌‌ای فضای مجازی را هم چون سایر ابزار‌های هوایی، دریایی، فضایی و زمینی دانسته و فرمودند: تنوع در ابزار بسیار اهمیت دارد. یکی از این ابزار‌ها فضای مجازی است. ابزار باید متنوع باشد. مسئله‌ی فضای مجازی مسئله‌ی جنگ است. جنگی نرم. باید به این‌ها توجه نموده و خود را آماده‌ی جنگ کرد.

دشمن درحال تهاجم است؛ مثل نفوذ اطلاعاتی، ضربه به فضای مجازی. سران کشور آمریکا و اسرائیل مصداق دست چدنی در دستش مخملی هستند. آرایش فضای مجازی آرایش جنگیست. مردم هم باید آرایش مناسب بگیرند. تنها راه برای مقابله با آرایش جنگی فضای مجازی، حفظ اتحاد و وحدت کلمه است.

فضای مجازی به عنوان یک ابزار

ایشان فضای مجازی را ابزاری برای زدن در دهان دشمنان می‌دانند. ابزاری برای زدن تو دهنی به دشمن. یکی از خصوصیات امروز آماده بودن وسایل رساندن پیام، با فضای مجازی است. ایشان می‌فرمایند: همه می‌گویند؛ فضای مجازی، ولی به اعتقاد ایشان، این فضا، نه تنها مجازی نیست بلکه کاملا فضای حقیقی است و در تمام زندگی مردم حضور و تاثیر دارد. این فضا ابزار کارآمد است تا پیام خود را به اقصی نقاط دنیا برسانید. این یک امتیاز فضای مجازی است.

اهمیت فضای مجازی به اندازه‌ی انقلاب

رهبری انقلاب می‌فرمایند: اهمیت فضای مجازی به اندازه‌ی انقلاب است. فضای مجازی مانند رودخانه‌ای است که در حال حرکت است. این رودخانه به سمت ما می‌آید و هر لحظه به مقدار آب این رودخانه افزوده می‌شود. پس ما لازم است برای این رودخانه برنامه ریزی کنیم. مثلا رودخانه را زهکشی‌کنیم و مهمتر از آن آب رودخانه را به سمت سدی که ساخته ایم هدایت کنیم. این گونه ما از این رودخانه‌ پر آب بهره برده ایم. و این رود خانه می‌شود فرصت. اما اگر برای رودخانه برنامه‌ای نداشته باشیم فرصت تبدیل به تهدید خواهد شد. این فضا و این عرصه نیاز به برنامه ریزی قوی و دقیق دارد.

بحث فرهنگی مهمتر از بحث سیاسی و اقتصادی

حضرت آیت الله خامنه‌ای همیشه دغدغه‌ی فرهنگی داشته و دارند. ایشان عواقب غفلت از آسیب‌هایی که توسط فضای مجازی به جامعه وارد می‌شوند را از اهم مهمات می‌شمارند و همیشه برای از بین بردن این غفلت‌ها  راهکاری مطالبه می‌کنند. حضرت آیت الله خامنه‌ای بیشتر از مباحث سیاسی و اقتصادی نگران مسائل فرهنگی هستند. به حدی این نگرانی وجود دارد که می‌فرمایند: اگر من امروز رهبر این انقلاب نبودم؛ قطعا ریاست فضای مجازی کشور را به عهده می‌گرفتم. اهمیت ویژه‌ی فضای مجازی به قدری است که به دستور ایشان شورای عالی فضای مجازی تشکیل شد. وظیفه‌ی این شورا این است که یک مرکزی به نام مرکز ملی فضای مجازی کشور ایجاد کرده تا به تمامی رویکرد‌ها و مسائل روز فضای مجازی که در سطح ملی و چه در سطح جهانی و خارجی اشراف کامل داشته باشند. در مواجه با هر مشکل یا ابهامات به صورت خردمندانه و فعال عمل کرده و تمامی موضوعات اعم از سخت افزاری، نرم افزاری و محتوایی در این شورا تصویب کرده و بر اجرای دقیق این مصوبات نظارت داشته باشند.

فضای مجازی فرصت یا تهدید؟

مقام معظم رهبری می‌فرمایند: فضای مجازی یک کارزار سودمند و البته فکری است. ایشان به مسئولان کشوری می‌فرمایند: "ابزارهای کاربردی و تسهیل کننده، مانند کامپیوتر، وسایل ارتباطی و اینترنتی و مهم تر از آنها، فضای مجازی که شما در اختیار دارید، اگر فکر کنید و استفاده صحیح و درست و علمی آن را یاد بگیرید می‌توانید، حرف‌ها و افکار درست خود را به گوش میلیون‌ها نفر که نمی‌شناسید؛ برسانید؛ پس می‌توان این را فرصت نامید. ولی اگر این فرصت ضایع شود؛ یعنی از این فرصت رو به رو آن چنان که باید استفاده نکنید؛ خداوند در روز محشر خواهد پرسید؛ شما از فرصت این جوانان، این همه میل به دانستن و شوق به فهمیدن چه کردید؛ از آنها چه استفاده‌ای کردید، برای ترویج معارف اسلامی. البته نگاه ایشان به مسئله‌ فضای مجازی صرفا فرصت نیست. و همواره برای این موضوع تهدیداتی نیز قائل اند.

جمهوری اسلامی ایران باید جز طراز های اول  و تاثیر گذار جهانی در حیطه‌ی قدرت سایبری باشد. ایران باید با سایر کشور‌ها از ابتکار عمل و تعامل بسیار عالی برخوردار باشد. تا بتواند به این شکل به قوانین و قواعد در ارتباط با فضای مجازی به صورت عادلانه و اخلاق مدار شکل بدهد. باید دست دشمنان از نفوذ در بتن جامعه کوتاه شده و نیز جهت حفظ حریم خصوصی مردم در برابر فضای مجازی تلاش شود.

سبک زندگی، ارزش‌ها و قوانین و هنجار‌های اسلامی باید ترویج بیابد و از نفوذ آسیب‌های فرهنگی  و اجتماعی جلوگیری کرده و با تمام تهاجم‌های فرهنگی مقابله نمود. باید فرهنگ استفاده از این فضا و سواد استفاده از آن افزایش یابد.

در واقع با بررسی این مجموعه سخنان رهبری، می‌توان فهمید که در عین حال که رهبر معظم انقلاب به خطرات و تهدیدها این فضا منفعل نیستند و آن را کم اهمیت نمی‌شمارند؛ بلکه رویکرد ایشان، مواجهه خردمندانه و موثر با این سری تهدیدات است. باید در این عرصه‌ی جبه‌ی فرهنگی حضور اثر گذار و فعال داشته باشد و به سوالاتی که در مورد موضوع دفاع از ارزش‌ها در این عرصه وجود دارد جواب خردمندانه بدهند. حمله به سیاست‌ها و فاش نمودن حیله‌ی دشمنان وظیفه‌ی ‌آنهاست. همچنین آنها باید ارزش‌های اسلامی و انقلابی را در مقابل  ارزش‌های غربی محافظت کرده و آن‌ها را مورد هجوم قرار بدهند.

فضای مجازی و ترویج دین

مقام معظم رهبری در دیدار روحانیون استان سمنان در سال 85 و روحانیون استان کرمان در سال 84 نیز در مورد وظیفه و نقش روحانیون در برابر تکنولوژی و علم جدید فرمودند: ما چه وظیفه‌ای داریم؟ روحانیون چه وظیفه ای بر عهده دارند؟ اولین وظیفه ما این است که نقش واقعی روحانی با اصالت را جدی بگیریم. روحانیت باید از تمام وسایل ارتباط جمعی، اینترنت و تکنولوژی جدید برای دین استفاده کند. برای ترویج دین. ما این همه وسایل ارتباط جمعی داریم. آن‌ها باید از این‌ها استفاده کنند، همانند استفاده‌ای که از تلویزیون و رادیو می‌کنند. درست است مسجد و منبر، جلسه‌ی مذهبی، مقابل مردم نشستن با مردم حرف زدن، به درد دل آن‌ها گوش دادن این هم مال شماست. درست است چیزی جای آن را نمی‌گیرد ولی باید از این وسایل جمعی استفاده کنید برای دین. برای ترویج ارزش‌ها و فرهنگ اسلامی.

تو دهنی به دشمنان به وسیله‌ ابزاری به نام فضای مجازی

دشمن می‌خواهد با پراکندن شایعه و واهمه در دل مردم و تهمت زدن، مردم را به اضطراب در بیاورد و به جان هم بیندازد. درست است که نمی‌تواند اما مردم خودشان هم باید مقابله کنند؛ این‌ها شگرد‌های دشمن هستند. حضور در صحنه‌ی انقلاب برگترین و بهترین کمکی است که مردم می‌توانند به کشور و نظام بکنند.

ایشان خاطرنشان کردند: این انقلاب و نظام با خواست، اراده، حمایت و کمک مردم تشکیل شده و ادامه یافته است. اما مستکبران  و دشمنان انقلاب و نظام با بی آبرویی و وقاحت می‌خواهند مردم، با انقلابی که خود به وجود آورده‌اند به مقابله و مبارزه بپردازند. مردم باید مقابل این تبلیغات سیاسی بایستند باید بر علیه این وقاحت‌ها حرکت کنند. جوانان باید از فضای مجازی برای زدن تو دهنی به همین دشمنان استفاده کنند و نگذارند دشمن سو استفاده کند.

فضای مجازی و مدیریت کشور

فضای مجازی از آن دسته مسائل است که در مدیریت کشور باید به آن اهمیت داد. این فضا بسیار مهم می‌باشد. ولی آن چه که در این فضا از خود فضای مجازی مهم تر است این است که ما برای خود شبکه ی ملی اطلاعات داشته باشیم. که تاسف بار است که در این حیطه ما دچار کوتاهی شده ایم. کاری که باید انجام می‌شد انجام نشده است. تصمیمی که باید گرفته می‌شد گرفته نشده این گونه نمی‌شود. ما نباید با این بهانه که درست است که این مسئله فقط مخصوص ما نیست و بسیاری از کشور‌ها درگیر این مسائل اند؛ اما باید بدانیم آن کشور‌هایی که برای خودشان شبکه‌ی ملی اطلاعات درست کرده‌اند توانسته اند این فضا را به کنترل خود دربیاورند و این به نفع آن‌هاست. کنترل این فضا به نفع خودشان، به نفع باور‌ها و ارزش‌هایشان، به نفع خیلی چیزها است. یکی دو تا نیست این منفعت. کشور‌هایی که برای خودشان خط قرمز دارند راه نمی‌دهد کشور‌های قوی بوده و بهترین هستند. خیلی از کشور‌ها آن قسمت از این فضا را که توسط آمریکا و دیگر کشور‌های بد خواه اعزام شده را نمی‌پذیرند. در واقع آن‌ها را اصلا راه نمی‌دهند. کنترل می کنند. ما نیز باید این فضا را به کنترل خود دربیاوریم. باید کنترل کنیم. ولی یادمان باشد کنترل به معنی محدود کردن مردم و ملت از این فضا نباشد. نباید آنها را محروم کنیم. معنای کنترل این نیست. امروز هر چه هست و نیست، هرچه غلط یا صحیح، اخبار‌های کذب و دروغ همه و همه بر سر ملت ما فرود می‌آید. اطلاعات غلط و نا صحیح، شبه اطلاعات. بعضی وقت‌ها چیز‌هایی که واقعا اطلاعات نیستند را می‌گویند. همان اطلاع نما. این‌ها مانند یک بهمن بر سر ملت فرود می‌آیند. چه بکنیم؟ اصلا چرا باید اجازه بدهیم این اتفاقات بیفتند؟ چرا باید چیز‌هایی که با ارزش‌ها و باور‌های ما یکی نیس وفرسنگ‌ها فاصله دارد، برخلاف اصول مسلمه‌ی ماست و خلاف عناصر اصلی هویت ماست؛ برخلاف اجزای ماست به وسیله‌ی دشمن ما آن کس که خیر ما را نمی‌خواهد در داخل کورمان تئسعه پیدا کند؟ نه. باید از سود‌ها و منافع و فضای مجاز استفاده کنیم. این کار را شما باید بکنید. کاری کنید همه بتوانند از فضای مجازی استفاده کنند. سرعت اینترنت را افزایش بدهید. این کار‌ها را باید بکنید؛ باید انجامش دهید. مسلئه‌ی شبکه‌ی ملی اطلاعات برای کشور ما بسیار مهم است؛ چرا که پای ضرر در میان است. ضرر کشور ما، ضرر جوانان ما. اگر می‌خواهید این گونه نشود؛ باید این کار انجام گیرد؛ باید شبکه‌ی ملّی اطّلاعات تاسیس شود.

در ادامه نیز به بازخوانی صحبت‌های رئیس سازمان بسیج مستضعفیان در تاکید بر سخنان رهبر انقلاب می پردازیم :

تفاوتی نمی کند که این میدان کربلای ۵ باشد یا عرصه فضای مجازی

عرصه‌ی فضای مجازی، مانند میدان کربلای 5 است. در کربلای ۵ اگر مردم انقلابی و مجاهد نبود؛ که امامشان و رهبرشان را باور داشته باشند؛ پیروز نمی‌شد. فضای مجازی هم همین افراد که افکارشان سالم است را طلب می‌کند.

فضای مجازی و حرکت تهاجمی

ایشان در گردهمایی فعالان مجازی فرمودند: اگر ما حضور به موقع و تهاجمی داشته باشیم؛ فضای مجازی می‌تواند؛ برایمان به یک فرصت تبدیل شود. این فرموده‌ی خود امام نیز هست. یکی از این حرکات تهاجمی حرکت بسیج است. بسیج حرکت تهاجمی خواهد داشت. وقتی نگاهی به فضای مجازی و به ویژه مسئله‌ی مهم شبکه سازی می‌اندازیم؛ می‌بینیم؛ در خواست رهبری اجرا نشد. در حوزه‌ی پیام رسانی می‌بینیم یک پیام رسان خارجی 40 میلیون نفر را جذب کرده از مقررات جمهوری اسلامی سرپیجی می‌کند. این نشان می‌دهد ما در بومی سازی این مسائل هنوز دارای نقاط ضعفیم. این‌ها همه نشان می هند به سخنان رهبری و آنجه طلب دارد توجه نکردیم. مسئولان بیشتر باید به مطالبات رهبری گوش کنند؛ و این یک نقطه‌ی امید برای ماست که مسئولان توجهشان را بیشتر کنند. این کار آینده ای درخشان در عرصه فضای مجازی به ایران خواهد داشت.

ذکر مستحبی بعد از نماز همان کار فرهنگی در فضای مجازی است.

امروز کار جهادی و فرهنگی در فضای مجازی مصداق درست ذکر مستحبی بعد از نماز است. این باور من است.

به فرموده‌ی رهبر انقلاب؛

اهمیت فضای مجازی به اندازه انقلاب اسلامی است. عرصه فرهنگی همان عرصه جهاد است. اگر از این فضا، فضای مجازی غافل شویم دشمن از غفلتمان استفاده خواهد کرد. اگر غفلت کنیم نیرو‌ها و مردان و زنان جوان انقلابی و مومن میدان را خالی می‌کنند؛ نباید اینطور باشد؛ چون ضربه خواهیم خورد. هر کس باید به اندازه‌ی هنر خود، وسع خود و توان خود به میدان بیاید و حضور داشته باشد.

امروز جنگ سخت نیست میدان میدان جنگ نرم است. باید حضور داشته باشیم. به حد توان خود دفاع کنیم. ما لیاقت بش از این را نداریم ما فقط از اوقات فراغت خودمی گذریم.

به فرموده‌ی رهبر فرزانه انقلاب:

رایانه و فضای مجازی که الان در اختیار شماست اگر بتوانید اینها را یاد بگیرید، می‌توانید یک حرف درست خودتان را به هزاران مستمعی که شما آنها را نمی‌شناسید، برسانید. این فرصت فوق العاده ای است مبادا این فرصت ضایع شود. اگر ضایع شد، خدای متعال از من و شما در روز قیامت سوال خواهد کرد.

البته ورود در فضای مجازی احتیاج به ایمان دارد که غافل نشود، نیاز به علم دارد و سلیقه و ذوق. فضای مجازی هنر می‌خواهد. بزگترین دشمن فضای مجازی سیاست زده شدن است، سطحی نگری و روزمرگی است، حسادت است.

تهیه کننده : توپ تاپ