سگهای امروزی که ما آنها را با نام سگهای اهلی می شناسیم ، همانند گرگ، شغال، روباه ، و دینگو جزء خانواده سگ سانان می باشند. در مورد منشاء به وجود آمدن سگهای اهلی نظریات مختلفی وجود دارد.

یکی از این نظریات ، این است که سگها از گروهی از پستانداران (miacid) به وجود آمده اند و گروهی دیگر عقیده بر آن دارند که منشاء  اولیه سگهای اهلی امروزی از گوشتخوارانی با نام (canisferus) بوده اند  ولی به دلیل عدم وجود مدارک دال بر اثبات تمامی این نظریه ها در حد یک نظریه باقی مانده است ، اما همگی صاحب نظران ، محققین و دانشمندان بر این اعتقادند که سگها اولین حیوانات خانگی بودند که توسط انسان ها اهلی شده اند. بقایای نخستین سگها در اسکاتلند ، دانمارک و آلمان پیداشده است…..

در مورد منشاء به وجود آمدن نژادهای مختلف سگهای اهلی نیز می توان گفت که سگهای اولیه که در تمام نقاط دنیا می زیستند نسبت به محیط زندگی و شرایط آب و هوایی و تغییرات محیطی مختلف خود را وفق داده اند ، به طور مثال سگهای تازی سگهایی هستند که سازگار به زندگی در محیط های بیابانی و جلگه ای بوده و سگ های ماستیف برای محیط های جنگلی و کوهستانی سازش یافته اند و موتاسیون یا جهش ژنتیکی باعث به وجود آمدن گونه های مختلف شد و گونه های مختلف توسط انسان به کارگیری و پرورش یافته است ، این امر باعث به وجود آمدن و گوناگونی نژادهای مختلف سگ های اهلی شده است.

امروزه سگها را از نظر جثه و اندازه ، شکل ظاهریخصوصیات نژادی، خصوصیات اخلاقی ،  ، توانایی ، استعداد و پتانسیل تقسیم بندی می کنند ، به طور مثال سگها از  نظر جثه ، به ۳ دسته بزرگ جثه ، کوچک جثه و متوسط جثه تقسیم بندی می شوند و از لحاظ هدفی که پرورش یافته اند و خصوصیات نژادی و رفتاری به چندین دسته و گروه نژادی ، گروه سگهای کاری ، گروه سگهای عروسکی و فانتزی ، گروه سگهای خانگی مونس و همدم ، گروه سگهای تازی ، گروه سگهای تریر ، گروه سگهای شکاری ، تقسیم می شوند که در زیر به توضیح اجمالی در مورد این گروه ها و دسته های نژادی و علت نامگذاری آنها پرداخته شده است که عبارتند از:

۱- سگهای شکاری:

از معروفترین نژادهای سگی که در این گروه و دسته قرار می گیرند عبارتند از: نژادهای ، سگ پوینتر ، سگ ستر ، سگ براک ، سگ باست و سگ رتریور می باشد. سگهای شکاری به خاطر حواس قوی شان ، هوش بالا ، قدرت بویایی ، شنوایی قوی ، غریزه قوی وعلاقه به طمع گیری و تعقیب شکار ، در این گروه و دسته نژادی قرار می گیرند.

۲- سگهای نگهبان:

این گروه از سگها به خاطر روحیه و خلق و خوی تهاجمی ، خصوصیات اخلاقی و نژادی ، قدرت فیزیکی ، پتانسیل و حس حفاظت کردن از صاحب خویش ، اموال و دارایی ، خانه ، خانواده صاحب خود ، قلمرو و ملکی که آن را برای پاسبانی در آن گمارده اند ، به عنوان سگ نگهبان مطرح می باشند که معروفترین آنها عبارتند از: نژادهای سگ جرمن شیپهرد ، سگ دابرمن ، سگ گریت دین ، سگ راتوایلر ، سگ ماستیف و… می باشد.

۳- سگهای تریر:

نژادهای سگ زیادی در این گروه و دسته قرار دارند که بعضی ها جهت شکار ، بعضی در جهت نگهبانی ، بعضی به عنوان حیوان خانگی و زینتی مطرح می باشند. در واقع علت نامگذاری تریر برای این سگها ، معنی تریر می باشد که به مفهوم سوراخی است که حیواناتی مانند گورکن ، موش ، راسو و… حفر می کنند می باشد و گروه سگهای تریر سگهایی هستند که شکار و طمع خود را حتی درون این سوراخ ها تعقیب می کردند.

از نژادهای سگ  تریر که جهت امر پاسبانی و نگهبانی می توان از آنها بهره گرفت می توان به نژادهای سگ بول تریر و پت بول تریر ، از نژادهای سگ تریر که می توان از آنها در امر شکار و طمع گیری بهره برد می توان به نژادهای ، سگ فاکس تریر ، سگ یورک شایرتریر ، به اسکای تریر ، از نژادهای سگ که به عنوان سگ مونس و همدم مورد توجه هستند می توان به نژاد سگ جک راسل تریر و از نژادهای سگ تریر که به عنوان سگ زینتی و فانتزی مطرح است می توان به سگ نژاد کی رن تریر اشاره کرد.

هر چند همان طور که گفته شد ، تعداد گوناگون و زیادی از نژادهای سگهای تریر موجود است که دارای جثه و اندازه ، خلق و خو و خصوصیات فیزیکی ، پتانسیل و توانایی های مختلفی می باشند.

همچنین بعضی از سگهای نژاد تریر دارای خصوصیات ظاهری ، توانایی و استعداد مختلف می باشند از این رو به عنوان سگ چند منظوره مطرح می باشند. به مانند سگ نژاد جک راسل تریر که هم به عنوان سگ مونس ، خانگی و سگ شکاری می توان از آن بهره جست و یا نژاد سگ یورک شایر تریر که از آن به لحاظ شکل ظاهری ، فانتزی ، زیبا و اشرافی با موهای بلندی که دارد به عنوان سگ عروسکی و فانتزی استفاده می شود و هم به خاطر توانایی در طمه گیری به عنوان سگ شکاری می توان از آن بهره برد و یا نژاد سگ بول تریر که می توان به عنوان سگ مونس و همراه از آن بهره برد هر چند به لحاظ خصوصیات نژادی و رفتاری ممتازش به عنوان سگ نگهبان و گارد مطرح است.

۴- سگهای خانگی مونس و همدم:

نژادهایی از سگها که در این گروه و دسته قرار می گیرند برای زندگی در محیط منزل و آپارتمان مناسب می باشند و به عنوان حیوان مونس و همدم و همراه به خصوص برای خانم ها مطرح می باشند. همچنین بعضی از نژادهای سگ که دارای خصوصیات ظاهری اخلاقی همچون وفاداری بالا روحیه حفاظت از صاحب خود می باشند به مانند سگ نژاد بولداگ جزء این گروه نژادی قرار می گیرند.

از معروفترین نژادهای سگهای خانگی ، مونس و همدم می توان به نژاد سگ پودل ، سگ بولداگ ، سگ پاگ ، سگ اشپیتس و سگ پینچر اشاره کرد. همچنین نژادهای زیادی در این گروه و دسته نژادی قرار می گیرند.

۵- سگهای تازی:

نژادهایی که به خاطر خصوصیات ظاهری و توانایی هایشان در این گروه و دسته نژادی قرار می گیرند دارای قدمت و تاریخچه طولانی می باشند و اکثراً در مناطق بیابانی کره زمین بومی می باشند.

این گونه سگها دارای قدرت دوندگی بالا ، جثه لاغر و کشیده با پاهای بلند هستند و دارای توانایی چند منظوره به عنوان سگ شکاری ، سگ گله ، سگ نگهبان ، سگ خانگی و مونس و سگ ورزشی می باشند. اکثر نژادهای باستانی در این گروه و دسته قرار می گیرند و از معروفترین این نژادها می توان به نژاد سگ سالوکی(سگ تازی تیز پای ایرانی) ، سگ گری هاند ، سگ تازی افغانی ، سگ ویپت(نژادی که در مسابقات دو سگها مورد استفاده قرار می گیرد و بیش از ۶۰ کیلومتر در ساعت می دود) اشاره کرد.

۶- سگهای عروسکی:

نژادهایی از سگها که در این گروه و دسته نژادی قرار می گیرند ، واجد خصوصیاتی همچون ظاهر عروسکی ، فانتزی و زیبا با موهای بلند ، ابریشمی یا فر یا با فرمی بدن خاص ، جثه کوچک و مینیاتوری و ضعیف ، خلق و خوی آرام و مهربان می باشند و دارای روحیه کودکانه هستند به طوری که احتیاج به محافظت ، سرپرستی و توجه از طرف صاحب خود را دارند. از نژادهایی از سگها که در این گروه نژادی قرار می گیرند می توان به نژادهای ، سگ پودل ، سگ شی هواهوا ، سگ مالتز ، سگ شیتزو ، سگ پیکنیز و… اشاره کرد.

نکاتی مهم برای آنهایی که می خواهند تازه اقدام به نگهداری از سگ به عنوان حیوان خانگی و یا امر خاص کنند:

اصولاً هر کسی که مایل به نگهداری از سگ می باشد ، قصد و نیت این کار را دارد ، بسیار مسئولانه است که هدف خود از نگهداری از این حیوان را بداند و بعد از کسب اطلاعات درست و واقعی از رفتار و خصوصیات و نیازهای این حیوان مبادرت به این امر کند.

سگ حیوان است که نگهداری ، مراقبت و توجه زیادی را می طلبد. نیازهای این حیوان همانند خرگوش ، همستر ، کاسکو و یا دیگر حیوانات خانگی نمی باشد. سگها اولین حیواناتی هستند که در طول تاریخ و قرنها پیش رام ، مقید و اهلی گشته است ، همچنین سگها تنها حیواناتی هستند که طوق بندگی انسان را دوست دارند و در کنار مراقبت های تغذیه ای و بهداشتی ، نیاز به توجه ، مراقبت ، نوازش و رسیدگی بسیار دارند، در ضمن از این گذشته شرایط فرهنگی و هنجارهای جامعه و مسائل شرعی و بهداشتی را هم باید در نظر گرفت.

مطالب ذکر شده مسائلی است که نمی توان آنها را نادیده گرفت ، در جامعه ما بسیاری از کسانی بودند که بدون در نظر گرفتن موارد ذکر شده و بدون تفکر و از روی چشم هم چشمی ، مبادرت به خرید و نگهداری از سگ کرده اند و بعد از مدت کوتاهی دل زده شدند و به اصطلاح حیوانی که روزی باشوق زیاد و قیمت بالا خریده بودند و بال گردنشان شده و حاضر شدند به قیمت ناچیزی سگی را که به قیمت گزافی خریداری کرده بودند را واگذار کنند و به اصطلاح به فکر خودشان از شرش راحت شوند.

 نکته دیگری که وجود دارد این است که فرق یک سگ خوب با یک سگ بد در رفتار و خصوصیات اخلاقی آن می باشد که این امر بیشتر از اینکه ربط به نژاد سگ داشته باشد ، مربوط به تربیتش است. برای اینکه انسان و سگ بتوانند همدیگر را تحمل کنند و همزیستی خوب داشته باشند و ارتباط صاحب و سگ باهم ارتباط درستی باشد ، حتما حیوان بعد از یک سن معین و بعد از سن بلوغ باید مورد تربیت اصولی قرار بگیرد. توصیه می شود به افراد مبتدی که تا به حال از سگی مراقبت نکرده اند و اطلاعی از رفتار شناسی و روش تربیت سگ ندارند ، از خرید توله سگ در سنین کم و سگهایی که بالغ هستند ولی تربیت نشدند خودداری کنند ، چون نتیجه این دو مورد تنها این است که مثلاً اگر سگ را از تولگی خریدداری کنید ، بدون آن که سعی به تربیت حیوان یا اصلاح اخلاق و رفتار نادرستش کنید ، نتیجه آن سگی است که با اخلاق و رفتارهای بد ، زشت و ناپسند می شود به طوری که موجب رنجش و آزار صاحب وی و اعضای خانواده آن می شود.

در ضمن برای اصلاح رفتارهای زشت ، ناپسند و تربیت سگهایی که در بزرگسالی دارای رفتار ناهنجار می باشند به سختی و مشقت  فرآوان می باشد و یا اصلاً این رفتار زشت ، ناپسند و ناهنجاری رفتاری را نمی شود در بزرگسالی و به اصطلاح ، بعد از گذشت زمان از سن مناسب تربیت تعقیر داد و سرانجام رفتار این سگ تنها موجب اذیت و آزار و موجب دل زدگی صاحب سگ از نگهداری حیوان می شود. مثلاً سگی که بی مورد پارس می کند یا وسایل منزل را یواشکی می دزد و به آن آسیب می رساند و حتی دیده شده سگهایی که عادت بد مدفوع خواری دارند یا داعماً آلت تناسلی خود را می لیسند و حتی الت خود را به مبل و وسائل منزل می مالند ، یا به هیچ عنوان تن به فرامین و خواسته های صاحب خود نمی دهند.