کمبود ویتامین دی، تنها در آزمایش خون افراد که توسط پزشک نوشته می‌شود، مشخص است. چه‌بسا برخی از افرادی که بدنشان نیازی به این ویتامین ندارد، در مصرف آن افراط کرده و دچار مشکلات دیگری نظیر بیماری‌های کلیوی می‌شوند. بنابراین توجه به دستور پزشک و آزمایش خون در‌تمامی افراد حداقل سالی یکبار ضروری است. متاسفانه، امروزه با وجود آفتاب در چهار فصل سال، ما شاهد جوانان و یا حتی کودکانی هستیم که با کمبود این نوع ویتامین در جامعه روبرو هستند و بسیاری از آنان با خطرات جدی مواجه‌اند.

اهمیت ویتامین دی و میزان کافی آن در بدن چنان لازم و ضروری است که موجب سلامت دندان‌ها، بهبود سیستم دفاعی بدن، پیشگیری از پوکی استخوان، جلوگیری از افسردگی و به نوعی جایگزین منابع مهمی که بایستی از نور خورشید به بدن ما برسد، می‌باشد.

متاسفانه در دهه‌های گذشته به دلیل فقدان منابع مفید اطلاعاتی، افراد آگاهی‌های کمتری نسبت به تغذیه صحیح داشتند اما با این‌وجود درحالیکه با برخورداری از منابع متفاوت سلامتی و  دسترسی به مقاله‌های بی‌شماری که موجب اطلاع‌رسانی به افراد در این رابطه است، مجددا با افرادی روبرو هستیم که اطلاعات چندانی در این حیطه نداشته و دچار مشکلات عدیده‌ای می‌شوند.

عوارض ناشی از فقدان ویتامین دی

بطورکلی کمبود ویتامین دی باعث بیماری‌هایی چون پوکی استخوان و یا شکستگی ناشی از آن، ارتروز، ام اس، دردهای عضلانی، ضعف عضلانی، افسردگی و خستگی مفرط می‌شود. از سوی‌دیگر  فقدان ویتامین‌دی در بدن منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن و یا کارکردهای نامطلوب سیستم دفاعی فرد می‌شود و یکی‌از بیماری‌های جدی ناشی‌از این عدم هماهنگی، بیماری ام‌اس است که به‌گفته محققین عدم وجود این ویتامین در‌طی زمان فرد را از نظر قوای بدنی ضعیف و ناتوان می‌کند. به همین علت توجه به انجام آزمایش‌های مرتبط، شخص را در برابر آن مصون و آگاه می‌سازد.

چگونگی جبران ویتامین دی

ازجمله منابع غنی در ویتامین دی، پرتو آفتاب است. قرارگیری بدن در معرض نور خورشید، تاحدی می‌تواند این فراورده را در بدن تامین نماید. آفتاب گرفتن و قرار داشتن در زیر نور آفتاب تا حد بسیاری می تواند فقدان این ویتامین را در بدن جبران کند.وجود پوشش بیش از حد در فصل تابستان برای زنان و مردان، به مراتب مانع رسیدن پرتو آفتاب به بدن شده و باعث به وجود آمدن بیماری‌های مرتبط با آن می‌شوند.تحقیقات پزشکی، نشانگر آن است که کمبود ویتامین دی ازجمله مواردی است که افراد بایستی بیشتر به آن توجه کنند. تغذیه صحیح و استفاده از منابع غذایی سرشار از ویتامین دی نظیر ماهی، روغن ماهی، استفاده از کلسیم و  لبنیات باعث پیشگیری از بیماری‌های ناشی از کمبود این ویتامین می‌شود.

همچنین مکمل های غذایی نظیر کپسول امگا ۳ و یا قرص دی ۳ که بایستی تعداد مصرف آن توسط پزشک برای فرد مشخص شود، انجام پذیرد. درابتدا شاید بر این باور باشیم که خوب جبران این ویتامین به‌راحتی امکانپذیر است و شاید به آن در طول رشد فرزندمان یا خودمان توجه نکنیم اما به‌مراتب با دچار شدن فرد به بیماری‌های جدی ناشی از کمبود ویتامین دی، جبران آن به‌کندی صورت‌گرفته و می‌بایست کم و زیاد شدن مقدار آن را در بدن تحت نظر مراقبت‌های پزشکی قرار دهیم.

مکمل‌های غذایی می‌تواند در هوشیاری مغز و انجام فعالیت‌های ذهنی بسیار کمک دهنده باشند. از‌سوی دیگر محققان بر این باورند که فردی که به کمبود ویتامین دی مواجه است با استفاده از مکمل‌های آن، می‌تواند از روحیه مطلوب و خوش‌خلقی برخوردار شود و به نوعی از حالت افسردگی و غمگینی بیرون آید. چندی پیش برنامه ای از‌سوی آموزش و پرورش مبنی بر تهیه و پخش شیرهای پاکتی به دانش‌آموزان در مدارس سراسر کشور تنظیم شده بود که بسیار طرح کارآمد و مفیدی برای تامین نیازهای آنها قرار گرفت اما متاسفانه طرح‌های اینچنینی در طولانی مدت دوام چندانی نداشته و کودکانی که از این نوشیدنی مفید در خانواده محروم هستند در بزرگسالی دچار عارضه‌های ناشی‌از کمبود آن در بدن می‌شوند. بنابراین عملکرد استخوان‌ها و اندام‌ها تا حد زیادی مرتبط با تامین ویتامین‌دی است.

همچنین استفاده از زرده تخم مرغ، سبزیجات سبز نظیر کلم‌بروکلی، فلفل دلمه‌ای سبز، برگ اسفناج و یا مصرف ذرت و بلال، همچنین غذاهای دریایی و نیز برخی خشکبار نظیر مصرف گردو و تخمه آفتاب‌گردان و بادام‌زمینی، می‌تواند مکمل‌های طبیعی جهت تامین این فراورده در بدن بکار برده شود.لازم به ذکر است جذب کلسیم در بدن با وجود ویتامین دی کافی در بدن امکانپذیر است. خوردن لبنیات کم‌چرب در وعده های روزانه از سوی پزشکان توصیه شده و می‌تواند به عنوان مکمل مفید غذایی استفاده شود.

تاکید ویتامین دی در کشورهای توسعه یافته

کشورهای توسعه‌یافته، توجه ویژه‌ای به فواید ویتامین دی دارند. بطوریکه ویتامین دی جزء خوراکی‌های مصرفی آنها محسوب شده و کمپانی‌های متعددی کپسول‌های امگا۳ را تولید می‌کنند. کشورهای اسکاندیناوی نظیر نروژ به‌دلیل تاریک بودن نیمی از سال و فقدان نور خورشید، غنی از این فراورده است. بطوریکه یکی‌از بهترین و با کیفیت‌ترین  تولید‌کنندگان مکمل‌های امگا۳ در جهان است و حتی استفاده از روغن ماهی در سبد تغذیه نوزادانشان ضروری است. همچنین، یک نوع ماهی که بصورت کنسروی و خام تهیه می‌شود حتی در وعده صبحانه‌شان جای دارد. لازم به‌ذکر است، یکی‌از علائم کیفیت کپسول امگا۳، شفافیت آن است. بطوریکه می‌بایست دارای رنگ زرد شفاف و روشنی باشد که این شفافیت حمل بر تازگی تولید آن است. ناگفته نماند، تاثیر مکمل امگا۳ بر مغز و اعصاب، قلب و اندام‌های گوارشی نیز می‌باشد که بسته به نیاز شما می‌توانید آن را با دستور پزشک تهیه کنید.

فرضیه بران است که اکثر ایرانیان بطور ژنتیکی دچار کمبود ویتامین دی و ناراحتی‌های ناشی‌ از آن هستند. آمار پزشکی نشاندهنده آن است که ایران جزء معدود کشورهای مشرق‌زمین است که بیماری‌های ناشی‌از کمبود این نوع ویتامین در افراد مشاهده می‌شود. همانطور که گفته شد، معمولا در کشورهای  اسکاندیناوی نزدیک به قطب شمال و یا کشورهایی نظیر آلمان و کانادا به دلیل عدم وجود نور خورشید، افراد دچار بیماری‌های خاص ناشی از عدم این نوع ویتامین در بدن می‌شوند و نکته جالب توجه آن است که ایرانیانی که حتی در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند نیز با بیماری‌هایی از این نظر دست به گریبانند. ژنتیک، نوع تغذیه و نوع زندگی از بدو کودکی تا بزرگسالی می‌تواند فرضیه دیگری مرتبط با عدم ویتامین دی در بدن باشد.به هرجهت امروزه با وجود مکمل‌های بی‌شمار می‌توان از احتمالات ناخوشایند آن پیشگیری کرد.

گردآورنده : توپ تاپ